Lotnictwo niemieckie

Sklejając modele samolotów niemieckich z okresu II wojny światowej często mamy kłopot z doborem odpowiednich kolorów. Początkujący modelarz kupuje przykładowego ME-109 i zastanawia się jak go pomalować, gdyż na pudelku kolory się różnią od tych co są w instrukcji. W takich przypadku zagląda do źródeł historycznych, zdjęć, filmów i w tym momencie już nie wie czy w instrukcji jest źle czy na filmie i zdjęciach.

Dlaczego takie różnice ?

Nie powinniśmy się sugerować tym co jest namalowane na pudełku. Poprawne kolory znajdziemy w instrukcji do modelu i źródłach historycznych.

Musimy też wiedzieć, że kolory na samolocie w skali 1:1 będę inaczej wyglądały niż w naszym modelu. Jest to związane z rodzajem farby, powierzchnią na jakiej został położony kolor, materiale na jakim kolor został położony, oświetleniem padającym na model i oryginalny samolot. Jak widzimy jest bardzo dużo czynników, które wpływają na malowanie.

Kolorystyka.

Kolory używane przez lotnictwo Luftwaffe zostały określone w latach trzydziestych w postaci dwucyfrowego kodu. Numery te były nadawane przez Ministerstwo Lotnictwa Rzeszy (Reichsluftfahrtministerium) w skrócie RLM. Barwy zależały od roku w jakim samoloty latały, oraz rejonu świata, w którym brały udział w walkach. Początkowo przed wybuchem II wojny światowej niemieckie lotnictwo brało udział w wojnie domowej w Hiszpanii i tam samoloty były malowane na szaro na górnych powierzchniach dolne były jasnobłękitne. Później stosowano kamuflaż składający się z kolorów szarych, zielonych i brązowych, dla tych samolotów stosowano kolory RLM61, RLM62, RLM63, RLM65.

Malowanie to dotyczyło głównie samolotów bombowych, Dornierów Do-17, Junkersów Ju-52, Junkersów Ju-86, czy Heinkli He-111. Myśliwce ME-109 były malowane na kolor szary.

Bf-109C Z Legion Condor, Wojna w Hiszpanii, fot. z modelu firmy Eduard

Bitwy nad Polską i Wielką Brytanią.

Kiedy w 1939 roku wybuchła wojna i działania wojenne przeniosły się do Europy Środkowej kolorystyka na samolotach również uległa zmianie. Pojawiała się zieleń w kilku odcieniach. Kamuflaż na samolotach był malowany w kolorach  czarnej zieleni, ciemnozielonej i jasnoniebieskiej RLM70, RLM71, RLM65.

Kiedy walki przeniosły się na Europę Zachodnią postanowiono zmienić kolorystykę. Samoloty walczyły nad wodą, do kamuflażu wprowadzono różne odmiany niebieskiego. Pojawiło się lotnictwo morskie, które wykorzystywało kolory RLM 72, RLM73, RLM65.  Kolory te nie zostały zmienione do końca wojny dla lotnictwa morskiego.

Kolejnym elementem malowania jaki wprowadzono było stosowanie kolorów szybkiej identyfikacji. Na samolotach pojawiły się kolory żółty, biały, niebieski, czerwony, jasna zieleń.

W kolorach szybkiej identyfikacji były malowane: kołpaki śmigieł, pasy w tylnej części kadłuba, stery kierunku, końcówki skrzydeł, przenie części kadłuba.

Bf-109C Z okresu 1940 – 1945 z malowaniem szybkiej identyfikacji, fot. z modelu firmy Eduard

Teorię mamy już za sobą, mamy już kilka informacji historycznych jednak dalej pozostaje jakie farby dobrać. Rozwiązania są dwa, albo kupujemy pojedyncze kolory zgodne z instrukcją albo kupimy gotowe zestawy farb z danego okresu historycznego i rejonu bitwy.

W pierwszym rozwiązaniu musimy szukać farb w zależności od producenta modelu, co może być problematyczne, gdyż nie każdy producent modeli ma w swojej ofercie farby lub w instrukcji będziemy mieli tabelkę z przelicznikami farb dla danego producenta na kolor RLM.

Drugie rozwiązanie to zakup zestawu farb dla danego okresu historycznego i dla danego lotnictwa. Rozwiązanie to pozwala uniknąć kłopotu z przeliczaniem farb różnych producentów. W jednej paczce mamy pogrupowane farby zgodnie z RLM. Jednak są to farby tylko do kamuflażu, farby do malowania kół, śmigieł czy systemu szybkiej identyfikacji musimy zakupić osobno.

 

 Zestawy farb Hataka

Zestawy farb Vallejo

Front wschodni i Afryka

To kolejny teatr walk samolotów gdzie miały one swoje niepowtarzalne malowanie. Walki nad Rosją spowodowały powstanie kolejnych numerów RLM od RLM 74,RLM 75, RLM 76.

Prawdziwym wyzwaniem stała się kampania w Afryce. Tam kolory musiały być inne od do tej pory stosowanych. Powstały numery RLM 78, i RLM 79. Jak widać Ministerstwo Lotnictwa Rzeszy miało pełne ręce roboty w opracowywaniu nowych kolorów dla samolotów.

Fw 190 i Bf-109 Bitwy nad Afryką, fot. z modelu firmy Eduard

Front zachodni – walki nad Niemcami

Kolejnym teatrem walk Luftwaffe gdzie dodano kolejne numery RLM był front zachodni i walki nad Niemcami w późnym okresie wojny.

Samoloty malowano  kolorami RLM 80, RLM 81, RLM 82, RLM 83, RLM 84.

 

Sprawy związane z kamuflażem mamy już za sobą jak widać kolorów i zasad malowania było bardzo wiele. Ale w naszej pracy modelarskiej nie mamy do czynienia tylko z kamuflażem zewnętrzny. Ktoś mógłby przecież zapytać, a jak malowano golenie kół, łopaty śmigieł, wnętrza kabin i jakiego koloru były fotele pilotów. I tu znów z pomocą przychodzi Ministerstwo Lotnictwa Rzeszy.

Dla tych elementów też określono kolorystykę RLM.

Dla zobrazowania tych kolorów możemy posłużyć się tabelą w której podam tylko kolory według RLM.

Kolor	RLM	Przeznaczenie
Grau	RLM 02	Kolorem tym były malowane kokpity samolotów, samoloty prototypowe i powierzchnie górne samolotów w 1940 r.
Gelb	RLM 04	Kolor stosowany w oznaczeniach szybkiej identyfikacji.
Waiss	RLM 21	Kolor przeznaczony do malowania oznaczeń szybkiej identyfikacji. Kolor stosowany do malowania kamuflażu zimowego.
Rot	RLM 23	Kolor przeznaczony do malowania oznaczeń szybkiej identyfikacji.
Schwarz	RLM 22	Kolor przeznaczony do malowania oznaczeń szybkiej identyfikacji i  malowania samolotów nocnych.
Schwarzgrau	RLM 66	kolor do malowania wnętrza kabin i luków podwozia od środka wojny i później.

Uf…. dotarliśmy do końca, prawie do końca. kolorów stosowanych w lotnictwie niemieckim jest bardzo dużo i dla początkującego modelarza są nie lada wyzwaniem aby w łatwy i szybki sposób odszukać odpowiednią farbę i pomalować model.

Tak jak wspomniałem wcześniej polecam stosowanie kolorów RLM, gdyż łatwo można odszukać farbkę i mieć pewność, że pomalowaliśmy dany element zgodnie dokumentacją. Warto też szukać w dokumentacjach historycznych i dopasowywać kolory i oznaczenia tak aby odwzorowywały autentyczny samolot z tamtego okresu.

Na tym zakończę opis kolorów w lotnictwie niemieckim, zdaję sobie sprawę że tematu nie wyczerpałem z 100% , ale może ten artykuł przyda się początkującym modelarzom i ułatwi im pracę nad modelami, które budują. Zachęcam również do samodzielnego poszukiwania źródeł dotyczących kolorystyki już do konkretnego modelu samolotu w jakim był malowany w rzeczywistości.